Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie, które jest sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub Klienta zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, dalej: u.z.n.k. Samo działanie sprzeczne z prawem jest dość proste do uchwycenia, natomiast zachowanie sprzeczne z dobrymi obyczajami już nie do końca, dlatego warto pomocy szukać u profesjonalistów, np. w kancelariach specjalizujących się w ochronie marki i dóbr osobistych. Dobre obyczaje określane są jako uczciwość kupiecka oraz zasady życia społecznego w działalności gospodarczej. Istotne jest to, aby konkurencja była ,,przejrzysta’’ i czytelna dla przedsiębiorców i Klientów, co więcej powinna pozwalać uczestnikom obrotu gospodarczego orientować się, jakie postępowanie jest dozwolone, a jakie zabronione.

W ustawie zostały wymienione przykłady czynów nieuczciwej konkurencji, jednak katalog czynów tego rodzaju jest otwarty dzięki klauzuli generalnej. W przypadku, gdy zachowania sprawcy nie można określić jako czyn nieuczciwej konkurencji, wówczas jest ono oceniane na podstawie klauzuli generalnej. Jakie czyny nieuczciwej konkurencji warto znać? Oto lista praktyk, którą warto sobie przyswoić:

• Wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa (art.5 u.z.n.k.) - polega na takim oznaczeniu przedsiębiorstwa, które może wprowadzić Klientów w błąd, co do jego tożsamości, przez używanie firmy, nazwy, skrótu literowego lub charakterystycznego symbolu do oznaczenia innego przedsiębiorstwa.
• Fałszywe oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów albo usług (art.8 u.z.n.k.) - jest to ukazanie towarów lub usług z fałszywym oznaczeniem geograficznym, które wskazuje na kraj, region lub miejscowość ich pochodzenia.
• Wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług (art.10 u.z.n.k) - czyn nieuczciwej konkurencji, który może wprowadzić w błąd co do pochodzenia, ilości, jakości, składników, sposobu wykonania, przydatności, możliwości zastosowania, naprawy, konserwacji lub innych ważnych cech towarów albo usług, a także zatajenie ryzyka, jakie wiąże się z korzystaniem z nich.
• Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa (art.11 ust.1 u.z.n.k.) - jest to przede wszystkim ujawnienie, wykorzystanie lub pozyskanie cudzych informacji, które stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa.
• Nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy (art.12 u.z.n.k.) - innymi słowy jest to namawianie osoby świadczącej na rzecz przedsiębiorcy pracę, do niewykonywania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych albo innych obowiązków umownych.
• Naśladownictwo produktów (art.13 u.z.n.k.) - przy pomocy technicznych środków kopiowana jest zewnętrzna postać produktu, tym samym może wprowadzić Klientów w błąd co do tożsamości producenta lub produktu.
• Pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie (art.14 u.z.n.k.) - czyli rozpowszechnianie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd wiadomości o swoim lub innym przedsiębiorcy bądź przedsiębiorstwie, w celu przysporzenia korzyści lub wyrządzenia szkody.
• Utrudnianie dostępu do rynku (art.15 u.z.n.k.) - polega głównie na sprzedaży towarów lub usług poniżej kosztów ich wytworzenia lub świadczenia.
• Przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną (art.15a u.z.n.k).
• Nieuczciwa lub zakazana reklama (art.16 u.z.n.k.) - jest to w szczególności reklama sprzeczna z przepisami prawa, dobrymi obyczajami lub uchybiająca godności człowieka.

Zgodnie z ustawą o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji przewidziano katalog roszczeń cywilnoprawnych dla przedsiębiorcy, na którego szkodę dopuszczono się czynu nieuczciwej konkurencji (art.18 u.z.n.k.). Wobec tego przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony, ma roszczenia o:

1. Zaniechanie niedozwolonych działań,
2. Usunięcie skutków niedozwolonych działań,
3. Złożenie oświadczenia,
4. Naprawienie wyrządzonej szkody,
5. Wydanie bezpodstawnie uzyskanych korzyści,
6. Zasądzenie odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny,
7. Orzeczenie przez sąd zniszczenia wyrobów, ich opakowań, materiałów reklamowych i innych przedmiotów bezpośrednio związanych z popełnieniem czynu nieuczciwej konkurencji lub zaliczenie na poczet odszkodowania.

Do tej pory za czyn nieuczciwej konkurencji uznawano przekazanie, ujawnienie lub wykorzystanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa albo ich nabycie od osoby nieuprawnionej, jeżeli zagraża lub narusza interes przedsiębiorcy. W dzisiejszych czasach czynem nieuczciwej konkurencji jest ujawnienie, wykorzystanie lub pozyskanie cudzych informacji, które stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa, tym samym można stwierdzić, że zakres czynu nieuczciwej konkurencji zwiększył się dość wyraźnie. Czyn tego typu:

• następuje bez zgody uprawnionego do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi i narusza obowiązek ograniczenia ich wykorzystywania lub ujawniania wynikających z ustawy, czynności prawnej lub z innego aktu albo gdy zostało dokonane przez osobę, która pozyskała te informacje, dokonując czynu nieuczciwej konkurencji,
• w chwili ujawnienia, wykorzystania lub pozyskania informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa osoba, która wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła wiedzieć, że informacje zostały pozyskane bezpośrednio lub pośrednio od tego, kto wykorzystał lub ujawnił je w okolicznościach sankcjonowanych przez uznk.

Oprócz tego wykorzystywanie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa polega również na produkowaniu, oferowaniu, wprowadzaniu do obrotu, przywozie, wywozie i przechowywaniu w tych celach towarów, stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, jeżeli osoba dokonująca wskazanej czynności wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła wiedzieć o tym, że właściwości towarów, w tym estetyczne lub funkcjonalne, proces ich wytwarzania lub zbywania zostały w znacznym stopniu ukształtowane w następstwie naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa dokonanego w okolicznościach sankcjonowanych przez uznk.

Sytuacje, w których ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa nie działa:

• Pozyskanie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa nie stanowi czynu nieuczciwej konkurencji, jeżeli nastąpiło w wyniku niezależnego odkrycia lub wytworzenia albo obserwacji, badania, rozłożenia na części, testowania przedmiotu dostępnego publicznie lub posiadanego zgodnie z prawem przez osobę, która pozyskała informacje i której uprawnienie do pozyskania informacji nie było ograniczonego w chwili ich pozyskania.
  • Nie stanowi to czynu nieuczciwej konkurencji, gdy nastąpiło w celu ochrony uzasadnionego interesu chronionego prawem, w ramach korzystania ze swobody wypowiedzi.
  • Nie jest czynem nieuczciwej konkurencji sytuacja, która nastąpiła w celu ujawnienia nieprawidłowości, uchybienia, działania z naruszeniem prawa dla ochrony interesu publicznego.
• Ujawnienie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa wobec przedstawicieli pracowników w związku z pełnieniem przez nich funkcji na podstawie przepisów prawa było niezbędne dla prawidłowego wykonywania tych funkcji.

W przypadku dokonania czynu nieuczciwej konkurencji polegającego na naruszeniu tajemnicy przedsiębiorstwa sąd, na wniosek uprawnionego przedsiębiorcy, może zobowiązać podmiot, który naruszył tajemnicę przedsiębiorstwa, do podania do publicznej wiadomości informacji o wyroku albo treści wyroku, w oznaczony sposób i w oznaczonym zakresie, jeżeli jest to uzasadnione ze względu na okoliczności dokonania czynu nieuczciwej konkurencji oraz spełnione są dodatkowe przesłanki wskazane w uznk.

Zgodnie z nowelizacją Kodeksu postępowania cywilnego art.755 sąd może na wniosek obowiązanego, zamiast tych środków nakazać obowiązanemu złożenie na rachunek depozytowy Ministra Finansów odpowiedniej sumy pieniężnej dla zabezpieczenia roszczeń uprawnionego z tytułu dalszego wykorzystywania tajemnicy przedsiębiorstwa. W związku z tym uprawniony zyskał tym samym większą i skuteczniejsza ochronę w toku procesu przeciwko naruszycielowi. Podsumowując, warto pamiętać, że nowe przepisy mają na celu zwiększenie ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa, a konkretnie dostosowania jej do dynamicznie zmieniającej się gospodarki. Przedsiębiorca, którego interes został naruszony lub zagrożony czynem nieuczciwej konkurencji, może skorzystać z wielu przewidzianych ustawą środków ochrony swoich praw i domagać się pociągnięcia podmiotu dopuszczającego się takiego czynu zarówno do odpowiedzialności cywilnej, jak i w przypadku osób fizycznych, do odpowiedzialności karnej.
Skorzystanie z odpowiedniego sposobu zwalczania czynów nieuczciwej konkurencji powinno jednak być zawsze dostosowane do konkretnych okoliczności danego przypadku, dlatego warto zdecydować się na opiekę prawną świadczoną przez kancelarie specjalizujące się w tego rodzaju usługach - w ten sposób mamy pewność nie tylko skutecznej ochrony, ale i szybkiego sposobu wykrywania działań nieuczciwej konkurencji. Zwiększony został również zakres karania czynu nieuczciwej konkurencji, w związku z tym naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa może polegać również na bezprawnym pozyskaniu poufnych informacji. Co istotne, naruszeniem jest także wykorzystanie lub ujawnienie informacji uzyskanych bezpośrednio lub pośrednio od naruszyciela. Regulacja obejmuje również szczegółowe przypadki naruszeń tajemnicy przy produkcji i obrocie towarami.